Morgen gaat in het Kingston de allereerste manche van Grand Slam Track van start. Na een introductie tot de gloednieuwe formule van Michael Johnson is het nu tijd om polshoogte te nemen bij het bestaande professionele circuit. Hoe schatten World Athletics en de uitgedaagde Diamond League de kansen van de nieuwkomer in? We legden ook ons oor te luister bij Kim Gevaert, Cédric Van Branteghem en Laurent Meuwly.
In deel 1 van deze tweedelige kennismaking met Grand Slam Track kon u lezen wat Michael Johnson vanaf dit weekend op de piste zal brengen, welke atleten er te zien zullen zijn en wie voor de financiering zorgt. Dit keer wenden we ons tot de gevestigde orde, die door Grand Slam Track wordt uitgedaagd.
Waarom zou een atleet ‘neen’ zeggen tegen het grote prijzengeld?
Beginnen doen we bij het perspectief van de atleet zelf. Die krijgt een aanbod om in ruil voor heel wat start- en prijzengeld vier weekenden in actie te komen. Laurent Meuwly – De Zwitserse sprint- en aflossingenbondscoach van Nederland – heeft met Femke Bol en Lieke Klaver atleten onder zich zich die GST graag op de affiche zou zetten. “Mijn atleten zijn ook gecontacteerd, maar er zijn drie grote redenen waarom we het aanbod hebben afgeslagen.”
“Ten eerste vallen alle slams vroeg in het seizoen. Elke keer deelnemen zou geen goede voorbereiding zijn op het WK in september, dat de hoofdprioriteit is. Daarnaast zouden de atleten op drie maanden tijd vier keer heen en terug moeten tussen Nederland en de VS, elke keer inclusief jetlag. Ten slotte zijn de twee wedstrijden per weekend geen interessante formule voor alles wat langer is dan een vlakke 400m. We zien nu al afzeggingen op voorhand, hoeveel atleten gaan na het eerste nummer de handdoek gooien?”
Voormalig topsprintster en meetingdirecteur van de Memorial Van Damme Kim Gevaert kan zich daarin vinden: “Er zijn atleten die gemakkelijk reizen, maar zelf moest ik daar toch mee opletten. Na een tijdje kruipt het vliegen in de kleren en dat is niet ideaal wanneer je gestaag naar je allerbeste vorm aan het toewerken bent.”
De prijzenpotten lokken mooie namen, maar veel van de allergrootste sterren – Noah Lyles, Jakob Ingebrigsten, Sha’Carri Richardson of Letstile Tebogo – hebben toch bedankt voor het aanbod. Meuwly ziet dat als volgt: “Het prijzengeld is groter dan wat we gewoon zijn in de atletiek, maar ik denk dat Johnson het perspectief van de (Europese) topper toch enigszins heeft onderschat. Kledingmerken zijn nog steeds de grootste geldschieters voor hen. Waarom zou je vier keer de Atlantische Oceaan oversteken, wetende dat dat je voorbereiding op het WK in het gedrang brengt? Het is daar dat de afrekening van je sponsordeals wordt gemaakt. Het is vooral voor het kaliber net onder die supersterren dat Grand Slam Track aanlokkelijk is, zeker als ze al in de VS of daar in de buurt trainen.”
Wat met de Diamond League?
Net als in een estafetteteam betekent de doorbraak van een jonge ster ook dat vaste waardes voor hun plaatsje moeten beginnen vrezen. Oorlogstaal wordt er tussen Grand Slam Track en World Athletics weliswaar nog niet gesproken. World Athletics-praeses Sebastian Coe stelde al dat hij GST niet als een bedreiging ziet voor de Diamond League en dat hij hoopt dat de track league succesvol wordt. Met de huidige krachtsverhoudingen is een publiek conflict ook nog niet aan de orde. Grand Slam Track staat in 2025 vroeg in het seizoen geprogrammeerd en heeft de racers niet exclusief aan zich gebonden. Zij kunnen dus nog steeds gewoon Diamond Leagues afwerken.
Anderzijds vloekt de ambitieuze doelstelling van GST wel met de rol van tweede viool: “Becoming one of the largest sports properties on the planet.” Minstens spreekt het voor zich dat het succes en de beoogde groei van Grand Slam Track ten koste zouden gaan van de World Athletics-paraplu waaronder de Diamond Leagues en de Continental Tour-meetings vallen. Stel dat alle grote namen de Amerikaanse uitdager beginnen verkiezen, dan zal die een belangrijkere plaats op de kalender kunnen opeisen en het gekende circuit aan de kant duwen.
Diamond League-CEO Petr Stastny stelde enkele dagen geleden dat hij blij is met de concurrentie. Tegelijk gaf hij ook fijntjes mee wat de Diamond League kan bieden dat Grand Slam Track niet heeft: “Wij zijn de ruggengraat van deze sport tussen de kampioenschappen door. Bij ons gaat het om track and field en niet alleen om track. We zijn mondiaal aanwezig en verwelkomen atleten uit alle uithoeken van de wereld.”
Cédric Van Branteghem – vandaag CEO van het BOIC – gelooft niet dat de verhoudingen meteen drastisch zullen veranderen: “Het spanningsveld tussen ‘de privé’ (GST), de ‘semi-privé’ (DL) en de kampioenschappen van de bestuurlijke instanties is niet nieuw. Ik denk echter niet dat een verschuiving van de prioriteiten eraan zit te komen. Atletiek is de olympische sport nummer 1 en het is op de Olympische Spelen dat atleten hefbomen creëren waarmee ze naar sponsors kunnen stappen. De bestaande meetings hoeven zich nog geen zorgen te maken, maar ze moeten er wel over blijven nadenken hoe zowel het stadion- als het tv-product interessanter kan worden. In het stadion gebeurt er te veel en op tv gaat het te traag.”
Zijn Johnson’s bezwaren terecht?
Michael Johnson creëerde Grand Slam Track omdat hij vindt dat atletiek vandaag niet interessant genoeg is door te grote focus op cijfers en resultaten in plaats van rivaliteiten. Gevaert vindt die blik eenzijdig: “Ik vind het een te Amerikaanse zienswijze. Daar zijn ze heel fel voor of tegen iemand, maar volgens mij kan het Europese atletiekpubliek net erg genieten van een sublieme prestatie van een indrukwekkende atleet. Iets zien van het allerhoogste niveau passioneert de mensen hier.”
Van Branteghem is Gevaerts voorganger in haar rol bij de Memorial en herkent wat ze omschrijft, maar vindt wel dat duels even belangrijk zijn als topprestaties: “De kritiek dat het te weinig over competitie gaat is deels terecht. Ik herinner me dat als één van de moeilijke spanningen waar je als meeting-organisator mee om moet gaan. De onderlinge strijd tussen organisaties gebeurt op basis van de totale world ranking-punten en je wilt de beste zijn, maar de ‘beste’ meeting is daarom nog niet de meest interessante. Op de Memorial heeft het publiek misschien meer aan een spannende 400m met twee Belgen en een sterke Brit dan aan een autoritaire zege in 43″5. Tegelijk doet het olympische motto mensen dromen: sneller – hoger – sterker. Er is een gezonde combinatie nodig.”
Zijn er winnaars bij een confrontatie tussen Grand Slam Track en de gevestigde orde?
De nieuwe speler op de markt is volgens Van Branteghem een goede zaak. “Een beetje disruptie kan nooit kwaad. Er komt extra geld naar de atletiek en dat doet de economie van de sport draaien. Grand Slam Track zet de zaken op scherp voor andere organisatoren en gaat zeker iets in beweging zetten, maar het valt nog te bezien of het zelf verder zal kunnen leven. Meuwly treedt hem daarin bij: “Elk initiatief om beweging te brengen in deze conservatieve sport is goed. Los van het succes van zo’n initiatief zorgt het ervoor dat iedereen die al jarenlang hetzelfde doet, moet nadenken over wat er beter kan.”
Gevaert is blij met innovatie en extra spotlights op de sport, maar betreurt het gebrek aan samenwerking: “Het zou goed zijn voor iedereen als atletiek populairder kan worden in Amerika, waar de beste atleten vandaan komen. Maar voorlopig doet iedereen zijn eigen ding en dat is jammer. Laat ons samenwerken in plaats van elk ons eigen pad op te gaan en twee aparte verhalen te creëren. Wat competitie is goed om wakker geschud te worden, maar onze sport versterken doen we best samen. Ik pleit voor teamwork en een uitgestoken hand.”
Ook Meuwly vindt de gespreide slagorde problematisch: “Volgens mij is het een achilleshiel voor dit project en voor de sport dat het niet beter is ingepast in wat er al bestond. Coördinatie is cruciaal. Nu komen we in een situatie terecht waarin de Amerikanen voor Grand Slam Track kiezen en de rest van de wereld voor de Diamond League. Op die manier krijgen de fans juist niet het spektakel dat ze willen zien. Zo is de hele sport uiteindelijk slechter af. Grand Slam Track is momenteel een zuiver Amerikaans-Caraïbisch project.
Wat kunnen Grand Slam Track en het bestaande circuit van elkaar leren?
De formule van Grand Slam Track werd uitgedokterd op basis van grondig marktonderzoek. Meuwly vergelijkt met de Diamond League: “Er zijn momenteel te veel DL-meetings. Het prijzengeld moet omhoog en dat kan bereikt worden door hetzelfde geld over minder manches te verdelen. Wat GST goed doet, is de atleten vastleggen voor een langer verhaal. Want hoe leg je uit dat een olympische kampioen niet op een Diamond League start, maar twee dagen later wel op een silver-meeting? Ik vind de seizoensopbouw van 2026 wel een goede start. Het WK staat op het einde van het seizoen en de Diamond League wordt daarvoor al afgerond. Dat is een logische opeenvolging.”
Gevaert merkt op dat de Diamond League bepaalde aspecten al goed doet, maar beter in de markt moet zetten: “Communicatief is Grand Slam Track heel sterk bezig. GST deelt 12 miljoen dollar aan prijzengeld en bericht daar heel expliciet over. De Diamond League verdeelt in totaal ook meer dan 9 miljoen dollar aan prijzengeld, naast heel wat startgelden, een uitstekende lokale omkadering en de vergoeding van een hoop onkosten. Atleten weten wat ze van ons kunnen verwachten en waar ze hun gezicht op plakken, we hebben historische stadions en er zijn hoge standaarden qua dopingcontrole en duurzaamheid. Ook voor de fans is het bijwonen van de Memorial Van Damme een echte totaalbeleving. Dat zijn allemaal zaken waar Grand Slam Track nog aan moet beginnen bouwen.”
Een doorn in het oog van velen is de keuze van GST om alleen loopwedstrijden op het programma te zetten. Van Branteghem denkt dat men op termijn zal terugkeren op die beslissing: “Op dit moment is de focus op de sprints te groot. Iedereen wil bijvoorbeeld een Mondo zien en ik denk dat je die uitbreiding van disciplines ook nodig zal hebben om de steun van World Athletics te krijgen.” Gevaert gaat akkoord: “Ik vind niet dat je het kan maken om alle field-events van het programma te schrappen. Op die manier schrijf je de hele sport ten dode op. In de Diamond League zie ik dat niet gebeuren.”
