De olympische vlam brandt in Parijs, de Spelen zijn officieel begonnen. Maar van atletiekliefhebbers wordt nog wat extra geduld gevraagd. Pas komende vrijdag barst het spektakel los in het Stade de France. Het stadion is voorzien van een gloednieuwe en – naar het schijnt – supersnelle piste. Na het blauw van Rio en het rood van Tokio, is in Parijs gekozen voor een paars ovaal met negen banen. Het eerste goud dat in het stadion met 80.000 stoeltjes wordt vergeven is vrijdagavond dat van de 10.000m bij de mannen. Negen dagen later vormt de 4x400m estafette voor vrouwen de spectaculaire afsluiter. Ook voor de marathonlopers is het wachten tot het slotweekend van de Spelen. Zondag 11 augustus lopen de vrouwen de klassieke afstand door Parijs, de laatste van 48 atletiekonderdelen. Wij overlopen de internationale blikvangers.
Wie kronen zich tot koning en koningin van de sprint?
Als star power de kleur van de medailles zou bepalen, dan zouden de olympisch kampioenen op de 100m al bekend zijn. Sha’Carri Richardson en Noah Lyles komen aan de start als regerend wereldkampioenen op het koningsnummers en zijn in aanloop naar Parijs volop gehyped, vooral in eigen land. Hun sterrenstatus werd de voorbije weken nog extra opgepoetst door hoofdrollen in de Netflix documentaireserie “Sprint”. De Amerikanen lijken er zeker van dat ze met Richardson en Lyles de opvolgers van Elaine Thompson-Herah en Marcell Jacobs in huis hebben.
Richardson is dan ook de snelste vrouw dit jaar met 10”78, gelopen bij de Amerikaanse trials in Eugene. In Parijs geen dubbel voor haar, zoals Thompson-Herah in 2016 en 2021 presteerde. Richardson focust zich in Parijs volledig op de 100m en laat de dubbele sprintafstand aan zich voorbij gaan. Op de 200m lijkt haar landgenote Gabby Thomas de te kloppen vrouw met een world lead van 21”78. De winnares van olympisch brons in Tokio en zilver bij het afgelopen WK kende een perfecte generale repetitie bij de Diamond League in Londen vorige week, waar ze Julien Alfred op de finish klopte.
Noah Lyles gaat wel op voor twee keer goud. Drie jaar geleden keerde hij uit Tokio terug met brons op de 200m, maar in de tussentijd is de ster van de Amerikaan snel gestegen met vorig jaar drie keer goud bij het WK. Meer dan bij de vrouwen lijkt de strijd op de korte sprint open te liggen, want het Jamaicaanse supertalent Kishane Thompson en de Keniaan Ferdinand Omanyala waren dit jaar al sneller dan Lyles. Maar met zijn versnelling in het tweede deel van de race beschikt Lyles over een fenomenaal wapen. Dat liet hij ook afgelopen week in Londen weer zien, waar hij met 9”81 zijn persoonlijk record aanscherpte. Lyles is vast overtuigd van zijn kansen op goud: “Ik ga winnen, dat is wat ik altijd doe. Ik word elke week sneller.”
Uitkijken naar topduels
Er is een aantal affiches waar door atletiekfans al het hele jaar naar wordt uitgekeken. De finale van de 400m horden bij de vrouwen is er zo een. Die race op donderdag 8 augustus moet een tweestrijd worden tussen Sydney McLaughlin-Levrone en Femke Bol. Beiden toonden de voorbije weken in de vorm van hun leven te verkeren. Regerend olympisch kampioene McLaughlin scherpte begin juli het wereldrecord aan tot 50”65. Regerend wereldkampioene Bol counterde twee weken later met een Europees record in 50”95, de derde tijd ooit gelopen. De statistieken lijken in het voordeel van de Amerikaanse te spreken, maar de laatste directe confrontatie met de Nederlandse dateert van meer dan twee jaar geleden.
Ook bij de mannen is de 400m horden uitgegroeid tot een van de meest spectaculaire onderdelen, met een geweldige diepte bovendien. Om zijn olympische titel te verdedigen zal Karsten Warholm opnieuw moeten afrekenen met Rai Benjamin en Alison Dos Santos, de nummers 2 en 3 van Tokio, de nummers 2 en 3 op de seizoensranglijst vlak achter de Noor en de nummers 2 en 3 aller tijden.
Een andere tweestrijd waarop wordt gehoopt is die tussen Jakob Ingebrigtsen en Josh Kerr op de 1500m. De olympisch kampioen uit Noorwegen werd vorig jaar in de finale van het WK door de Schot geklopt, waarna de twee via pers en sociale media een felle woordenstrijd uitvochten. In mei won Kerr opnieuw een direct duel van zijn rivaal, maar Ingebrigtsen was op dat moment duidelijk nog niet in allerbeste doen. Deze maand toonde hij bij de Diamond League in Monaco waar hij in topvorm toe in staat is met 3:26”73 op de 1500m, een nieuw PR waarmee hij slechts zeven tienden boven het wereldrecord van Hicham El Guerrouj bleef.
Wereldrecords als bonus
Als we de prestaties van dit voorseizoen doortrekken, dan kunnen in Parijs nieuwe atletiekrecords niet uitblijven. De ogen zijn daarbij vooral gericht op Armand Duplantis en Yaroslava Mahuchikh, beiden sprongen dit seizoen al een wereldrecord. Mahuchikh was in Tokio al goed voor brons voor Oekraïne en werd afgelopen jaar voor het eerst wereldkampioen. Duplantis heeft al olympisch goud op de plank. De laatste keer dat hij bij een titeltoernooi niet op de hoogste trede stond was bij het WK van 2019 in Doha. Zijn dominantie is al vele jaren zo overweldigend dat je haast zou vergeten dat hij pas 24 is.
Een andere jongeling, Mykolas Alekna is pas 21 jaar, wierp de discus dit jaar verder dan ooit iemand had gedaan. Bij zijn recordworp (74m35) werd de Litouwer evenwel geholpen door perfecte omstandigheden. In het Stade de France, waar hij zijn olympische debuut maakt, gelden andere wetten. Dat zagen we al bij het EK in juni, waar hij het goud moest laten aan de Sloveen Kristjan Čeh.
Wereldrecords waren er dit voorjaar ook voor Faith Kipyegon op de 1500m (3:49”04) en Beatrice Chebet op de 10.000m (25:54”14). Beide Keniaanse vrouwen komen als topfavoriet aan de start.
Op de 110m horden wordt uitgekeken naar Grant Holloway. De drievoudig wereldkampioen hoopt in Parijs zijn prijzenkast compleet te maken met een olympische titel. Drie jaar geleden miste hij het goud op 0.05 seconden achter de Jamaicaan Hansle Parchment. Het is zomaar mogelijk dat hij bij zijn revanche ook het wereldrecord meepikt, dat met 12”80 nog steeds op naam van Aries Merritt staat. Holloway kwam al een paar keer heel dichtbij, vorige maand klokte bij de Amerikaanse trials 12”86.
Wlodarczyck en Crouser kunnen geschiedenis schrijven
Op de technische nummers zal worden uitgekeken naar twee meervoudig olympisch kampioenen die in Parijs een plek in de recordboeken kunnen veroveren.
Anita Wlodarczyck kan in Parijs voor de vierde keer olympisch kampioen kogelslingeren worden. Daarmee zou de 38-jarige Poolse vlaggendraagster in een uniek rijtje terecht komen met Carl Lewis en Al Oerter die ook vier keer olympisch goud wonnen in dezelfde discipline, respectievelijk verspringen en discuswerpen. Haar kansen daarop zijn gestegen door het ontbreken van Brooke Andersen. De Amerikaanse heeft de beste wereldjaarprestatie op haar naam staan, maar kwam in de finale van de trials niet tot een geldige worp.
Ryan Crouser wist zich ondanks een slepende elleboogblessure wel te plaatsen voor de Spelen. Die voorgeschiedenis zou een eventuele derde olympische titel nog meer glans geven. Daarvoor moet hij wel zien af te rekenen met zijn eeuwige rivaal Joe Kovacs, maar ook met Leonardo Fabbri. De Italiaan werd dit jaar voor het eerste Europees kampioen en zal extra vertrouwen hebben geput uit zijn overwinning bij de Diamond League in Londen waarbij hij de twee Amerikanen achter zich hield.
Alles mogelijk in olympische marathon
Ook Eliud Kipchoge gaat op voor een tripel, nooit eerder vertoond op de marathon. Na het goud in Rio en Tokio moet in de straten van Parijs de ultieme bekroning volgen voor de bijna 40-jarige Keniaan. Daarbij zullen zaterdag 10 augustus de gedachten uitgaan naar de in maart verongelukte wereldrecordhouder Kelvin Kiptum, gezien als het grootste talent op de marathon sinds Kipchoge. Maar ook zonder Kiptum ligt de weg naar goud allerminst open voor de titelverdediger. Benson Kipruto is de snelste man dit jaar met 2u02:16, neergezet in Tokio. Namens Ethiopië komt een andere veteraan aan de start. Kenenisa Bekele won twintig jaar geleden in Athene op de 10.000m zijn eerste van drie gouden medailles. Dit voorjaar liet hij met een tweede plaats in Londen zien dat hij nog altijd meetelt. Bovendien is het gissen naar de vorm van Kipchoge zelf. In zijn laatste marathon, in Tokio begin maart, werd hij slechts tiende. Het laat nog maar eens zien dat de marathon bijzondere wetten kent, ook voor misschien wel de grootste allertijden op de klassieke afstand.
Dat weet ook Sifan Hassan. De Nederlandse maakt in Parijs haar olympisch marathondebuut. Tenmiste, Hassan heeft zich ingeschreven voor vier nummers. Naast de marathon heeft ze zich gekwalificeerd voor de 1500m, 5000m en 10.000m, al lijkt het bijna onmogelijk om op al die afstanden uit te komen. Maar dat Hassan tot bijzondere dingen in staat is, weet inmiddels iedereen. Drie jaar geleden startte ze bij de Spelen op de 1500m, 5000m en 10.000m, waarbij ze de beide lange afstanden won en beslag legde op het brons op de 1500m. De overwinning in haar debuutmarathon in Londen in 2023 was minstens zo sensationeel. Daarop volgde in het najaar een fenomenale 2:13”44 in Chicago, de tweede snelste tijd ooit gelopen. Het lijkt daarom wel een zekerheidje dat Hassan op de laatste dag van de Spelen aan de startlijn komt voor het Hotel-de-Ville, als een van de favorieten voor eremetaal bovendien.
