Noorse hordeloopster Isabelle Pedersen (23) verkeert in topvorm. Bloedvorm zelfs: de afgelopen tien dagen scherpte ze haar PR driemaal aan. Eerst naar 13”02 en 12”92 op het BK in Brussel, dan naar 12”88 op de eigen nationale kampioenschappen in Haugesund. Genoeg voor een levensverhaal van de emotionele en vaak openhartige Noorse schone. “Ik ben een kind uit een onenightstand.”
Ik voel me oud, traag en lelijk. Reden: ik ben wat research aan het doen over Isabelle Pedersen, de knappe, jonge, Noorse hordeloopster die sinds een goeie week haar ticket voor het WK én de Olympische Spelen op zak heeft op de 100m horden. Er bestaat zwaarder werk, ik geef het toe, maar toch weegt het op me: de nog altijd maar 23-jarige Pedersen is zo’n twee jaar jonger dan ikzelf (dat zal zo blijven) én aanzienlijk sneller (dat zal ook zo blijven), zelfs op een ‘nummertje’ van maar 100 meter. Nu ja, nummertje. De 100m horden. Mentaal misschien wel de zwaarste discipline in de atletiek. Uiterste concentratie en massa’s techniek gebald in amper dertien seconden. Dat is maar één keer het riedeltje van de Morgenstimmung van mede-Noor Edvard Grieg. Wistjedatje. Zomaar.
Ik scrol door pagina’s blogs en nieuwsberichten in een van de twee Noorse talen; Nynorsk en Bokmål. Voor mij maakt het niet uit, ik beheers beide talen even goed – niet. Vooral nu beklaag ik me dat ik in de kleuterschool niet voor die optionele zes uur Noors heb gekozen. Waren al die lesuren wasco’s eten dan echt zo cruciaal? Op de enkele video’s van Pedersen na wedstrijden valt intussen steeds weer die (positieve) energie en ongeremdheid op. Je verbindt het bijna onmiddellijk met een zorgeloze jeugd. Deels onterecht, zo blijkt.
Dyslexie en ADHD
Tot haar tiende geen vuiltje aan de lucht. De kleine Isabelle heeft dyslexie, dat wel. “En mijn moeder dacht ook aan ADHD, maar ik bleek gewoon een meisje met veel energie.” Als Pedersen 1,5 jaar is, verhuizen ze naar Sotra, een eilandje voor de kust van Bergen, haar geboortestad. “Bijna elke dag, van zonsopgang tot zonsondergang, was ik aan het lopen, fietsen en springen: mijn drie favoriete bezigheden toen. Ik hield van avontuur en ontdekken. Wellicht de reden waarom mijn knieën nu vol littekens staan.” Het past wel bij het cliché waar ze aan houdt. “Het belangrijkste is niet hoe vaak je valt, wel hoe vaak je weer kan opstaan.” Tot daar het onbezorgde leven.
Afwezige vader
“Ik ben een kind uit een onenightstand.” Pedersen zegt het luchtig en opvallend openhartig in een interview met het Noorse ‘Aftenposten’. Een openhartigheid die we van haar kennen. Van het WK 2013 in Moskou bijvoorbeeld, waar ze er anoniem als 30ste uitging in de reeksen na “hevige menstruatiepijnen”. Zonder schroom. Pedersen leeft van emoties en openheid. “Ik ken en breng alle registers. Frustratie. Nederlaag. Zorg. Onverschilligheid. Geluk. Honger. Woede. Wilskracht. Onoverwinnelijkheid. Maar het beste heb ik altijd gepresteerd als ik gewoon tevreden was.”
Maar terug naar de onenightstand. Toen Pedersen geboren werd op 27 januari 1992 was er geen papa te bespeuren. Hij en Isabelles moeder hadden geen relatie, hij wilde geen kinderen, wilde helemaal niets met haar te maken hebben. “Je als jong meisje zo ongewenst voelen… niet gemakkelijk.” Ze zegt het bij een koffie in een café tegenover het welhaast mythische Bislettstadion. De piste waar ze al zovele successen kende. Successen die onrechtstreeks misschien wel voortvloeien uit de afwezige vaderfiguur. “Toen ik tien was, raakte ik toch aan zijn telefoonnummer. Ik belde hem, maar hij weigerde contact. Hij wilde me pas zien als ik ‘ouder en rijper’ was. Pff. Ik raakte gefrustreerd. Dat is wanneer ik tegen mijn moeder zei: ‘Ik zal zo goed worden in atletiek dat hij mij wel móét zien.’”
Unieke dubbele wereldtitel
En goed werd ze. Pedersen – ‘Bella’ of ‘Issi’ voor de vrienden, ik zeg helaas nog gewoon Isabelle – behaalt als 17-jarige goud op de wereldkampioenschappen bij de jeugd in Brixen, Italië in een tijd van 13”23. In de halve finale loopt ze met 13”20 een Europees U18-record (op de horden van 76,2 cm) dat zal standhouden tot 2011. Datzelfde jaar pakt ze ook zilver op de Europese juniorenkampioenschappen in Novi Sad. Een jaar eerder, in 2008, was ze al twaalfde geworden op de wereldkampioenschappen voor junioren in het Poolse Bydgoszcz (32 punten in Scrabble!).
Nog meer goed nieuws in 2010: Pedersen wordt U20-wereldkampioene in Moncton, Canada. Met 13”30 zet ze en passant een nieuw Noors juniorenrecord op deze – hogere – horden. Die dubbele wereldtitel in opeenvolgende jaren (2009 en 2010) is nog steeds een unicum. Het volgende jaar wint ze zilver op de Europese juniorenkampioenschappen in Tallinn. Ze slaagt er ook in om haar Noors juniorenrecord aan te scherpen tot 13”21. Voor het jaar 2011 wordt ze verkozen tot ’s werelds beste juniore (U20) op de 100m horden op atletieksite All-Athletics.com.
Sneeuw
Pedersen is dus afkomstig uit het Noorse Bergen. Dat is niet het Hoge Noorden, maar warm is het daar ook niet. “Ik heb veel gezien en veel meegemaakt, maar Bergen zal altijd mijn eerste en laatste liefde zijn.” Mooi, die liefde voor de geboortestad, maar is het wel de optimale omgeving voor een topatlete? Ik zeg maar: koude? Sneeuw? Sommigen schrijven het succes van Scandinavische atleten net toe aan het feit dat ze het allemaal niet zo in de schoot geworpen krijgen als atleten uit andere landen. Dat ze moeten vechten tegen moeilijke weersomstandigheden. Ik denk dan aan verhalen van Noorse atletes die noodgedwongen heen en weer lopen in tunnels om de verraderlijke sneeuw te kunnen vermijden. En nu denk ik ook aan de moeilijkheden in Isabelles jeugd. Het zou zomaar eens kunnen kloppen, de hypothese van de moeilijkheden die via karakter leiden naar succes.
De eerlijkheid gebiedt mij te schrijven dat Pedersen intussen al geruime tijd, sinds haar zestiende, in het goed geaccommodeerde Oslo woont en traint. Al is ook dat binnenkort weer achterhaald. “Ik heb onlangs de meest opwindende keuze uit mijn leven gemaakt. Of toch alleszins de keuze die mij het meest uit mijn comfort zone haalt. In oktober verhuis ik naar Phoenix, Arizona. Ik had nood aan nieuwe motivatie en inspiratie, en een nieuwe trainingsomgeving lijkt me ideaal om dat te bereiken.”
De machine stokt
Sinds de wereldtitel in 2009 loopt het echter niet altijd van een leien dakje voor Pedersen. De machine stokt enkele jaren later. Eind 2011 krijgt ze af te rekenen met een stressfractuur aan de voet. Ze verliest er maanden mee. “Pas in december 2012 liep ik voor het eerst weer pijnvrij”, zal ze later aangeven. Maar is dat de enige reden? Zijn de hoge verwachtingen niet ook gewoon heel zwaar om dragen na de vele internationale titels op jonge leeftijd? In Noorwegen wordt ze intussen de gedoodverfde opvolgster van nationaal recordhoudster Christina Vukićević genoemd. Zwaar om torsen voor een meisje van dan nog altijd maar 19 jaar.
Ondanks de naweeën van de stressfractuur plaatst ze zich in 2012 wel nog voor het EK in Helsinki. Dat wordt een grote ontgoocheling. 21ste en troosteloos uitgeschakeld in de reeksen met 13”38. Een nieuw hoogtepunt komt er in Tampere in 2013. Op het EKU23 pakt ze goud na knappe tijden van 13”08 en 13”12. In het interview achteraf ligt er een brede lach op haar gezicht gebeiteld en spat de energie weer van het scherm. “Het is geweldig om eindelijk weer met een medaille aan te kunnen knopen, na al dat harde werk. En dat in Finland, terwijl de grote favoriete een Finse was. Het vertrouwen is helemaal terug.” Vol vertrouwen op naar het WK in Moskou dus, later die zomer. Dat draait uit op een sisser na de eerder aangehaalde ‘hevige menstruatiepijnen’. Ook 2014 wordt grotendeels een non-seizoen. Is de grote Noorse ster nu al opgebrand tot een witte dwerg? Nee.
Motivatie uit de duisternis
Pedersen is sinds enkele weken weer helemaal back in business. “Dit najaar ben ik te veel met kanker geconfronteerd geweest in mijn naaste omgeving. Het heeft mijn hart gebroken. Dagen en avonden liepen in elkaar over. Ik was de tel kwijt. Tranen rolden in stilte over mijn wangen. Maar ik heb ook motivatie uit die duisternis geput. Ja, de zwartste nacht kan mij motiveren, ik ben niet zoals iedereen. Ik dacht: we weten niet hoeveel tijd we hebben hier op aarde, we weten niet of er überhaupt een morgen komt. Elke oefening op training deze herfst heb ik daarom beter uitgevoerd dan ooit. Ik heb enorm hard getraind. En kijk.”
En haar vader? Daar heeft ze al enkele jaren weer geregeld contact mee. “In 2009 kreeg ik een sms van hem. Ik had goed gelopen in het Bislettstadion. Dat was zo mooi.”
BIJSTUKJE: ‘Bella’ en de jacht op het (doping)beest
Nog een drijfveer voor Pedersen: ze wil dolgraag het Noors record op de 100m horden. Het besmeurde record, of toch ten minste dat met een reukje aan. Dat record staat sinds 2009 met 12”74 immers op naam van Christina Vukićević. Christina’s vader, Petar, was verwikkeld in een dopingzaak. Hij werd in 2013 dan wel vrijgesproken, geen enkele grote atletiekclub wilde hem nog in dienst nadien. Vukićević had op dat moment ook al moeten afrekenen met aantijgingen dat ze zou samenwerken met de controversiële arts Srdjan Djordjevic.
WAT U NOG NIET WIST:
Op 25 juni sprong Pedersen even in op de (vlakke) 4x100m op de Europabeker in Cheboksary. Ze hielp er de ploeg losjes naar een nieuw Noors record van 43″94.
Pedersen houdt niet van chocolade, maar wel van kruipbraam, een soort braambes.
Haar favoriete kleuren zijn rood en marineblauw
Ze houdt van zwart-witbeelden
