Sportgigant Nike moet het opnieuw ontgelden nadat de 23-jarige Amerikaanse atlete Mary Cain haar ervaringen binnen het Nike Oregon Project van Alberto Salazar onthulde. Cain, die als één van de grootste Amerikaanse talenten gold en op haar 17de de jongste atlete voor haar land was op een WK, werd in 2013 lid van de veelbesproken trainingsgroep. Daarna ging het pijlsnel bergafwaarts met het rastalent. Ze moest blijven vermageren door haar sportieve omkadering. De atlete menstrueerde drie jaar niet en brak vijf botten door lage oestrogeenwaarden.
Mary Cain was amper 17 toen ze de Amerikaanse atletiekharten veroverde. De middellange afstandsloopster dook in haar magische jaar 2013 onder twee minuten op 800m, haalde als jongste Amerikaanse atlete ooit een WK en zou op dat WK negende worden tijdens de 1500m-finale. Er lag een grote carrière in het verschiet, zeker toen ze opgebeld werd door Alberto Salazar van het toenmalige Nike Oregon Project. Cain kon meteen profatlete worden en twijfelde geen seconde. Op het WK voor junioren in 2014 haalde ze in ‘haar’ Oregon het goud binnen op de 3.000m, meteen ook haar laatste grote wapenfeit. Haar sneltrein naar de wereldtop kwam echter abrupt tot stilstand.
Cain: “Fysiek en emotioneel misbruikt door omkadering bij NOP”
Voor Cain was de overstap naar het Nike Oregon Project een droom die werkelijkheid werd, tot ze echter geconfronteerd werd met de praktijken binnen de trainingsgroep. “Het systeem van het NOP was gevormd door Alberto Salazar. Nike zorgde voor het geld en andere benodigdheden. De omkadering bestond volledig uit mannen, waarvan het merendeel niet eens over de geschikte diploma’s beschikte. Het waren voornamelijk vrienden van Alberto. Mij werd meteen verteld dat ik moest vermageren om beter te worden”, aldus Cain in een video die u hier integraal kan bekijken.
“Als ik met vragen zat, dan probeerde ik binnen de omkadering naar antwoorden op zoek te gaan. Luisteren naar Alberto was echter het enige dat ik te horen kreeg. Ik werd gewogen in de aanwezigheid van mijn trainingspartners. Bovendien werd ik verplicht om illegale anticonceptie te gebruiken. Mijn lopen ging door de aanpassingen er niet op vooruit, integendeel. De meeste wedstrijden verloor ik voor het startschot, omdat het cijfer op de weegschaal niet klopte. Uiteraard is gewicht van belang, maar het mag geen obsessie worden”, vertelt de ondertussen 23-jarige atlete.
Het ging van kwaad naar erger met het toptalent. Cain kreeg de symptomen van RED-S (een probleem waarmee onder meer Louise Carton te kampen kreeg), waarover u hier meer kan lezen. “Ik was enkele maanden niet ongesteld en begon me zorgen te maken. Uiteindelijk zou die periode drie jaar lang duren. Mijn tekort aan oestrogeen door mijn laag vetpercentage heeft me vijf verschillende botbreuken opgeleverd. Ik was naar Oregon getrokken om mijn talent om te zetten in topprestaties, maar ik werd er onderdrukt. Zelfmoordneigingen en zelfverminking waren het resultaat. Niemand in mijn omkadering is me toen te hulp geschoten”, aldus Cain.
Over eventuele hervorming bij Nike: “We hebben meer vrouwen aan de macht nodig”
Na een zoveelste slechte wedstrijd trok ze zelf aan de alarmbel bij haar begeleider Salazar. “Ik heb na afloop van die wedstrijd geprobeerd om uit te leggen aan Alberto dat ik met zware psychische problemen kampte door zijn systeem. Hij vond het vervolgens normaal om luid en duidelijk te roepen dat ik zwaarder was geworden en maar moest gaan slapen. Dat was voor mij een wake-upcall. Mijn ouders waren geschokt toen ik het hen vertelde. Ik was niet langer aan het nadenken over de Olympische Spelen van Rio, maar wel aan overleven”, verduidelijkt de emotionele atlete.
Tijdens het WK in Doha werd Salazar voor vier jaar geschorst als coach door een onderzoek naar dopinginbreuken. Enkele weken later volgde het opdoeken van het Nike Oregon Project. Niet veel later deelde de CEO van Nike, Mark Parker, dat hij begin 2020 een stap opzij zet. “De afgelopen weken hebben me nog meer duidelijk gemaakt dat ik mijn verhaal moest vertellen. De systematische crisis voor vrouwelijke atleten bij Nike moet dringen veranderen. Het bedrijf zit overal. Niet zomaar bij atleten en trainers, maar ook bij federaties en organisatoren van wedstrijden. Waarschijnlijk komt er een Oregon Project 2.0 waarbij de assistenten van Alberto gewoonweg doorgaan op zijn elan. Een rebranding volstaat echter niet. Een systeem door en voor mannen is gewoonweg gemaakt om jonge vrouwelijke atleten kapot te maken. We hebben nood aan meer vrouwen aan de macht. In de tussentijd koester ik hoop en blijf ik lopen”, besluit de moedige Cain.
Salazar ontkent zelf de beschuldigingen aan zijn adres. Nike vertelde het volgende in een statement na de onthullingen van Cain: “Dit zijn verregaande beschuldigingen aan het adres van Alberto Salazar en Nike waar we nooit eerder van op de hoogte waren. Mary heeft in april opnieuw contact gezocht met Alberto om haar terugkeer te maken en toen heeft ze met geen woord gerept over haar problemen. We nemen haar getuigenis bijzonder ernstig en zullen een onderzoek voeren naar wat de voormalige atleten bij het NOP meemaakte. Bij Nike willen we de atleten centraal stellen en dus staan de beschuldigingen haaks op onze waarden”.
Reactie van Cain op statement Nike
“Ik heb al die jaren gezocht naar goedkeuring van Alberto. Hij was nog steeds mijn trainer en ik heb altijd naar hem opgekeken, alsof hij een vader of zelfs god was voor me. Ik heb inderdaad toenadering gezocht, weliswaar specifiek en alleen bij hem. Mensen die je emotioneel breken, zijn net de personen waar we goedkeuring van willen krijgen. Ik ben het slachtoffer geworden van een misbruikt systeem. Het conflict in mezelf, waardoor ik deels vrij wilde zijn, maar ook terug zijn favoriete atlete wilde zijn, was tergend. Na de bekendmaking van zijn schorsing kwam er enorm veel los in mijn geval. Het heeft me nog meer doen in zien dat hun systeem verre van normaal was. Daarom heb ik er nu voor gekozen om mijn verhaal te vertellen. Ik hoop dat Nike de cultuur van Alberto grondig kan onderzoeken. De mogelijkheid is er om te veranderen en de voortgang van atleten te beschermen”.
