In het spoor van Rudisha: het wonderlijke verhaal van Boris Berian

Zomer 2014. Boris Berian (dan 21) begint aan zijn shift bij een McDonald’s in Colorado Springs, Colorado. Berian is een college drop-out: hij zette zonet zijn hogere studies stop en woont nu in bij een vriend. Met de job bij de fastfoodketen koopt hij zichzelf tijd. Tijd om na te denken. Over atletiek bijvoorbeeld. Tijdens zijn nooit voltooide hogere studies liep Berian 1’48 over de 800m: meer dan degelijk, maar geen Amerikaanse top, laat staan wereldtop. Laat staan Rudisha-niveau. Nee, Berian is geen Rudisha.

Maar Berian is ook geen Forrest Gump – hoewel zijn Twitternaam (@borisgump800) anders doet vermoeden. Coach Joe Vigil van Adams State college, waar Berian drie jaar zijn (loop)broeken sleet, merkte zijn talent al eerder op. Nu speelt hij Berians naam door aan Carlos Handler, codirecteur van Big Bear Track Club, een eerder bescheiden atletiekclubje aan de rand van Big Bear Lake in California.

“Een ruwe diamant”, noemt Handler hem. Zo ruw dat de wereld hem bijna achteloos laat liggen.

Ochtendshifts en avondloopjes
Handler heeft zijn sporen enkele jaren geleden verdiend door samen met (gepensioneerd) coach Joe Vigil een uitgebluste en uitgespuwde, maar wel hardwerkende Brenda Martinez (nu Handlers echtgenote) naar een bronzen plak op de 800m op het WK in Moskou te leiden. Dezelfde werkethiek zoekt Handler nu voor zijn nieuwe project. Hij merkt vooral de intrinsieke snelheid van Berian op. Die liep al 46″93 over 400m. Snel. Handig snel, want “aan (ontbrekende) kracht kan je makkelijker werken dan aan snelheid.” Nog een voordeel: Colorado, waar Berian al zijn hele leven woont, ligt op hoogte.

Intussen staat Berian nog steeds in McDonald’s. Hij valt er in een patroon van ochtendshifts draaien, eten, rusten en avondloopjes, wanneer de temperaturen milder zijn en de schaduwen zo indrukwekkend lang. Met school van tafel, rijpt ook bij hem de idee om atletiek weer op te nemen. Serieus deze keer. Niet één keer schitteren op een scholenkampioenschap zoals hij eerder al deed, maar structureel. Van Big Bear Track Club heeft hij op dat moment nog nooit gehoord, Handler is voorlopig een nobele onbekende. Het wordt oktober en Berian heeft die zomer geen enkele pistewedstrijd gelopen.

Geen Facebook-account
November 2014. De dagen aan het meer worden kort, het bladertapijt herschikt zich elke keer een atleet zich erdoorheen worstelt. Handler laat zijn ogen een laatste keer weiden over Berians gegevens. Zijn kleine clubje, dat naast echtgenote Brenda Martinez ook Danny Guerrero en Dalanne Zanotelli bevat, zoekt nog steeds een extra loper. Liefst een 800m-loper, want die afstand is relatief zwak bezet, vindt Handler. Berian dus: geboren op hoogte (2000m), naar school gegaan op hoogte (2500m), wil zich volledig op het lopen storten, bewezen kunde, bescheiden, maar momenteel wel zoekend naar zichzelf. Alle factoren wijzen op een mogelijk succesverhaal. Omdat Handler zelf geen Facebook-account heeft, vraagt hij Danny Guerrero om Berian te contacteren. Veel kan hij Berian niet bieden. Geen loopbeurs, enkel hulp met huur- en reiskosten en wat materiaal van New Balance.

Voor Berian kan het aanbod op geen beter moment komen. Op 1 december 2014 arriveert hij gepakt en gezakt (al heeft hij niet veel spullen op zijn naam staan) aan Big Bear Lake. Ambitie genoeg bij de jonge atleet. Berian wil zijn 1’48-record aanscherpen tot 1’44 – een toptijd – tegen de Amerikaanse outdoorkampioenschappen, dan zes maand verwijderd. “Waarom doelen zetten als ze niet een beetje gek zijn?”, zegt hij lachend. Maar eigenlijk lacht hij enkel voor de schijn. Zelf vinden hij en Handler het doel uitermate realistisch. Tijd om de wereld te verbazen.

Begin van het succesverhaal
Berian wint zijn eerste wedstrijd, een 600m indoor, en blijft doorstomen. 1000’jes op training in 2’45 of sneller, en dat een vijftal keer naeen met 3’30 rust. Hij bereidt zich vol zelfvertrouwen voor op het outdoorseizoen. Dat outdoorseizoen opent hij met een tweede plaats in 1’46”16. Een verbetering van zijn oude record met 2,5 seconden. Op dat niveau immens veel. Berian wordt uitgenodigd op de Payton Jordan meeting, vroeg op het seizoen, in California. Hij verslaat er de NCAA-leider, de nationale kampioen indoor en andere grote namen om te finishen in 1’45”30. Alweer bijna een seconde van zijn PR. Belangrijker: die tijd is genoeg om zich te plaatsen voor de wereldkampioenschappen, als hij erin slaagt top drie te lopen op de Amerikaanse trials.

Catch 22
Maar dan stuiten Berian en Handler op een catch 22: om echt goeie tijden te lopen, moet je binnenraken in de grootste meetings ter wereld. Maar om daar startrecht te krijgen, moet je echt goeie tijden achter je naam hebben. Handler probeert Berian vergeefs binnen te loodsen in de Diamond League in Eugene. De wedstrijddirecteuren weigeren zijn applicatie. Gefrustreerd gooit Handler de telefoon in de haak. Maar hij geeft niet op. Handler staat al in contact met de Diamond League in New York (de Adidas Grand Prix). Hij pakt uit met het feit dat Berian op dat moment de snelste Amerikaanse tijd achter zijn naam heeft. New York twijfelt, maar hapt toe. Berian start in New York. Op dezelfde piste, in dezelfde race: David Rudisha.

“Boris (Berian, red.) was helemaal niet geïntimideerd door Rudisha. Om eerlijk te zijn: hij dacht oprecht dat hij Rudisha kon kloppen.” zal Handler later verklaren.

David tegen … David (Rudisha)
Berian is niet zenuwachtig. Amper zes maanden serieus trainen, geen sponsor hebben, in een geleende outfit lopen, een huis delen met een kamergenoot die als enige van de twee over een auto beschikt. Maar Berian is niet zenuwachtig om naast de wereldrecordhouder te gaan staan.

“Ik was eerder opgewonden. Normaal loop ik steeds van kop af. Nu zou ik 800m lang een haas hebben.”

In de wedstrijd haakt Berian zijn wagonnetje aan en verbetert hij zijn PR met alweer bijna twee seconden tot 1’43”84. Sponsordeals stromen binnen bij het clubje aan Big Bear Lake. En Handler? Die houdt de boot voorlopig af. “Schoenenfabrikanten hebben liggen bellen met sponsordeals. Ik ben niet onder de indruk. Ik denk dat we beter kunnen doen dan dat. A 1’43 guy can make a lot more than a 1’45 guy. And I don’t think he’s done. Ik denk niet dat het hier stopt. Ik denk dat Boris het Amerikaanse record kan breken.”

Berian zelf houdt het eerder bescheiden. “Het geld dat ik verdiend heb bij McDonald’s, gebruik ik nu om eten te kopen. En om eerlijk te zijn: het is bijna op. Als ik een contract krijg, koop ik misschien een auto of verhuis ik met mijn kamergenoot naar een iets groter huis. Ik ben niet zo materialistisch ingesteld, vermoed ik.” Maar de motivatie, die is nog steeds intact.

Bron: fittish.deadspin.com