Met het EK atletiek op het TV duiken de gekleurde stukjes tape weer overal op. Blauw, roze, beige, geel,… je vindt ze werkelijk in alle kleuren. Maar wat doen die stukjes tape nu juist? Kan zo’n kleefband het verschil maken tussen winst of verlies? Tussen blessure of fit zijn? Of is het allemaal maar een stukje show? Een soort placebo? Even op een rijtje zetten…
Vanwaar komt het?
De veelkleurige stukjes tape die je bij atleten ziet, zijn veelal stukjes kinesiotape. Kinesiotaping maakt deel uit van het zogeheten Medical Taping Concept, dat zijn basis vond ruim 40 jaar geleden, voornamelijk in Japan en Korea. Aan de basis van die filosofie ligt het feit dat spieren niet alleen nodig zijn om te bewegen, maar ook bepalend zijn voor de bloed- en lymfedoorstroming. Elastische tape dat, mits de juiste eigenschappen, in staat is om de spieren op een correcte manier te ondersteunen, kan dus een belangrijke rol spelen in de werking van het spierweefsel en verschillende blessures of pijntjes (helpen) genezen. Dat zijn trouwens niet louter veronderstellingen, maar een belangrijk effect werd aangetoond door uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Later merkte men bovendien dat diezelfde theorie ook buiten het spierweefsel toepasbaar bleek.
Wat is het?
Kinesiotape is een elastische, katoenen tape, vaak met anti-allergische eigenschappen. De tape heeft een gelijkaardige rekbaarheid als de huid (namelijk 140%), maar is slechts rekbaar in één richting (dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Dynamic Tape). De lijmlaag op de tape wordt geactiveerd door lichaamswarmte, waardoor de tape vaak meerdere dagen kan gedragen worden en het relatief goed bestand is tegen bijvoorbeeld water.
Wat doet het?
Voor de meeste toepassingen van kinesiotape wordt gebruik gemaakt van de rekbaarheid ten opzichte van de huid. Wanneer de tape immers wordt aangebracht terwijl de huid op rek gebracht is, zorgt de tape ervoor dat de huid wat wordt opgeheven bij het ontspannen van de spier (goed aangebrachte tape herken je daarom vaak aan de ribbeltjes die verschijnen, de zogeheten convoluties). Het belangrijkst effect van deze welvingen is dat er meer ruimte ontstaat in de onderhuid, wat de doorstroming van bloed- en lymfevaten stimuleert.
Door een verbetering van de circulatie en een afname van de druk (meer ruimte = minder druk) ontstaat al snel pijndemping. Door een afname van de pijn, kun je sneller en beter bewegen, wat het genezingsproces alleen verder bevordert. In tegenstelling tot gewone tape werkt kinesiotape dus voornamelijk bewegingsbevorderend, waar rigiede tape (vb bij een verzwikte enkel) eerder wordt aangebracht om beweging te beperken. Vanuit de filosofie van het Medical Taping Concept is het bevorderen van de fysiologische bewegingen alleen maar bevorderend voor het herstel van de weefsels.
Naast dit pijndempend effect, heeft kinesiotape nog werkingsgebieden. Zo kan het – afhankelijk van de techniek van aanleggen – de tonus van de spieren beïnvloeden. De richting van aanleggen beïnvloed immers de mate van tonisatie (opspannen) of detonisatie (ontspannen) van de spier, een effect dat kan vastgesteld worden met elektro-myografisch onderzoek (EMG). Door een ingewikkeld samenspel van omstandigheden “trekt” de tape namelijk naar de richting van de basis van aanleggen. Leg je de tape dus aan van oorsprong naar insertie van een spier (vb bij de quadriceps: van de spierbuik op de bil naar onder de knie) dan stimuleer je de spier om te verkorten, om samen te trekken. Leg je de tape anderzijds aan van onder de knie naar boven toe, dan zet je de spier aan om te verlengen, om te ontspannen. De status van de spier is een belangrijk verschil bij blessures (meestal wordt detonisatie, ontspanning nagestreefd) en je snapt meteen dat dit een heikel punt kan zijn bij onkundig aanleggen van de tape.
Los van de pijndempende en spierondersteundende werking kan kinesiotape ook een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van gewrichten, bloed- en lymfeafvoer stimuleren of neuro-reflectoire paden beïnvloeden. Maar dat zou ons te ver leiden…
Wondermiddel?
Wonderen bestaan niet. En al zeker niet in de sport. Dat kinesiotape de laatste jaren een revolutie betekende in de (sport)geneeskunde en -kinesitherapie, is wel duidelijk. Dat op zo’n EK bij bijvoorbeeld zo goed als alle tienkampers wel ergens een gekleurd stukje tape te bespeuren valt, mag niet verwonderlijk zijn. Deze sportmannen en -vrouwen drijven hun lichaam tot het uiterste en zeker op een groot kampioenschap zijn er al eens atleten die – hoewel ze met pijntjes kampen – toch willen doorbijten. De Wit-Russische tienkamper Andrei Krauchanka was gisterenavond het meest extreme voorbeeld daarvan (zie video hieronder, hoewel hij vooral op de BBC-beelden extra in beeld genomen werd en het pas echt duidelijk was). De man liep, samengeplakt met kinesiotape, te trekkebenen op zijn afsluitende 1500m. Krauchanka wist zo wel de schade te beperken op zijn naaste concurrenten en haalde zo alsnog de gouden medaille binnen op de tienkamp. Niet ideaal om zo te sporten, maar als 1500 meter het enige is wat je scheidt van een Europese titel, dan zijn alle hulpmiddelen welkom.
Niet zomaar een stukje tape
Kinesiotape maakte omwille van bovenstaande effecten algauw een hoge vlucht in de sportwereld. Vooral de snelle werking en het toelaten van volledige bewegingen (en zelfs het stimuleren ervan), zijn extra troeven in de sportwereld, zeker ten opzichte van gewone sporttape. Als kinesiotape op een juiste manier gebruikt wordt, kan het sporters (maar ook mensen buiten de sport) zeker van nut zijn, maar een wondermiddel is het – met de trekkebenende Krauchanka in gedachten – zeker niet.
Dat kinesiotape niet zomaar een stukje sporttape is, mag duidelijk zijn. De effecten van kinesiotaping zijn bovendien te belangrijk om onkundig (thuis)gebruik te motiveren. Contacteer daarom ook altijd je arts, kinesist of opgeleide taper als je zelf tape zou willen aanbrengen.
Veel succes ermee!
NB: Wil je nog meer weten over kinesiotaping? Dan is dit boek een sterke aanrader!
